Saturday, December 31, 2016

नववर्षाच्या हार्दिक शुभेच्छा!

श्री
सर्व मोडी लिपी प्रेमींना
नवीन वर्षाच्या हार्दिक शुभेच्छा
- मंदार लवाटे-
- अमित गोळवलकर





मोडी लिपी शिकण्यासाठी खालील लिंकवर क्लिक करा
https://www.youtube.com/user/amitsg1?spfreload=5

Thursday, November 24, 2016

पुण्यात विनामूल्य मोडी प्रशिक्षण वर्ग

श्री
मोडी शिकणाऱ्यांची संख्या दिवसेंदिवस वाढते आहे. तरुणांपासून ज्येष्ठांपर्यंत सर्वांनाच मोडी लिपी शिकण्याची उत्सुकता आहे. पुढील काळात मोडी लिपी येणे हे उत्पन्नाचे साधनही बनू शकते. याच्या काही योजना तयार होत आहेत. मराठी साम्राज्याचा मोडी कागदांमध्ये दडलेला इतिहास समोर यावा यासाठी मोडी लिपी शिकणे महत्त्वाचे आहे. म्हणूनच भारत इतिहास संशोधक मंडळाने विनामूल्य मोडी प्रशिक्षण वर्ग घेण्याची योजना आखली आहे.
२ डिसेंबर ते 9 डिसेंबर या काळात सकाळी 10.30 ते 11.30 आणि सायंकाळी 6.30 ते 7.30 या वेळात हे वर्ग सदाशिव पेठेत भारत इतिहास संशोधक मंडळाच्या वास्तूत होणार आहेत. याचा जास्तीत जास्त लोकांनी लाभ घ्यावा, यासाठी हे आवाहन.

संपर्कासाठी - 9822251014 किंवा 9823079087 या क्रमांकावर संपर्क साधावा ही विनंती.

ज्यांना प्रशिक्षण वर्गाला जाता येणार नाही त्यांच्यासाठी युट्यूबवर या लिंकवर मोडी प्रशिक्षण उपलब्ध आहे.
 https://www.youtube.com/user/amitsg1
पुण्याचे मोडी तज्ज्ञ व इतिहास संशोधक मंदार लवाटे युट्यूबच्या माध्यमातून मोडी लिपी शिकवित आहेत.

Wednesday, October 26, 2016

दीपावलीच्या हार्दिक शुभेच्छा!

श्री
आपणा सर्वांना दीपावलीच्या 
हार्दीक शुभेच्छा
ही दीपावली आनंदाची
सुखसमाधानाची जावो
अमित गोळवलकर

Wednesday, October 19, 2016

मोडी लिपी आणि फारसी शब्द


श्री 
मोडी लिपीतली कागदपत्रे वाचताना अनेक फारसी शब्द डोळ्यांसमोर येतात. यातले अनेक शब्द पुढे मराठी भाषेतही आले आहेत. आपण सर्रास हे शब्द आजही वापरतो. मोडी शिकताना आपल्याला अशा अनेक शब्दांचा परिचय होतो. मोडीची कागदपत्रे वाचणे हे एखादे कोडे सोडविण्यासारखे आहे. ते सोडवताना भाषेची रंजकताही आपल्याला अनुभवता येते. हेच सांगताहेत मोडी लिपी तज्ज्ञ श्री. मंदार लवाटे.

युट्यूबच्या माध्यमातून मोडी शिकण्यासाठी भेट द्या



Monday, October 17, 2016

मोडी वाचन सरावासाठी पुस्तक

श्री
मोडी लिपीची व्यंजने आणि स्वर यांचा सराव ब्लाॅगच्या माध्यमातून आणि युट्यूबच्या सहाय्याने आपण निश्चित करत असाल. मोडी लिपीची बाराखडी रोज किमान पाच वेळा लिहिली तर ही अक्षरे नीट लक्षात राहतात. आपल्या सरावासाठी एका पुस्तकाच्या संचाची शिफारस करीत आहेत. ही जुन्या काळची मोडी पाठ्यपुस्तके असून त्यात वाचनासाठी धडे दिले आहेत. 1 ते 5 असा पाच भागांचा हा संच असून चढत्या क्रमाने ही पुस्तके वाचावयाची आहेत. ही पाचही पुस्तके तुम्ही उत्तम वाचू शकलात तर तुम्ही पुढे मोडी निश्चित वाचू शकता.
मुंबईच्या ढवळे प्रकाशनाच्या वतीने ही पुस्तके प्रकाशित केली गेली आहेत. पुण्यात अप्पा बळवंत चौकातील काही पुस्तकांच्या दुकानात हे संंच उपलब्ध आहेत. ही पुस्तके आॅनलाईन मागविण्यासाठी दोन लिंक्स देत आहे. तेथूनही ही पुस्तके मागविता येतील.
http://www.bookganga.com/R/4183K

http://www.sahyadribooks.org/books/modiwachanlekhanset.aspx?bid=324

ही पुस्तके आवर्जून मिळवून वाचा. म्हणजे मोडी अभ्यासाच्या आणखी एका टप्प्यावर आपण पोहोचाल.

मोडी लिपी युट्यूबच्या माध्यमातून शिकण्यासाठी खालील लिंकवर क्लिक करा....
https://www.youtube.com/user/amitsg1

आपल्या काही शंका असल्यास त्या विचारण्यासाठी किंवा फिडबॅकसाठी खालील ई-मेल क्रमांकांवर जरुर लिहा
अमित गोळवलकर
gamits@gmail.com

मंदार लवाटे
lawate@gmail.com

Tuesday, October 11, 2016

मोडी लिपीतले वेगळे उकार

श्री
मोडी लिपीची बाराखडी शिकत असताना व्यंजनांचे उकार आपण पाहिले. पण काही अक्षरांचे उकार हे सर्वस्वी वेगळे आहेत. मोडी वाचणे सोपे जावे म्हणून हे उकार मुद्दामहून वेगळे दिले आहेत. खालील व्हिडिओवरुन आपणाला हे उकार जाणून घेता येतील. त्यासाठी हा व्हिडिओ पहा

मोडी लिपीची माहिती आणि सुरवातीपासूनची बाराखडी शिकण्यासाठी भेट द्या
https://www.youtube.com/channel/UCBA_F-UIqMsp__bd2DLE_Tg

Monday, October 10, 2016

मोडी लिपी प्रशिक्षण भाग - 9 - बाराखडी अ ते अः

श्री

मोडी लिपीची व्यंजने आपण शिकत असाल. त्यांचा सरावही झाला असेल. बऱ्याच विलंबानंतर मोडी लिपीचे स्वर नव्या व्हिडिओद्वारे देत आहोत. मध्यंतरी काही कामामुळे स्वर शिकविण्यास विलंब झाला त्याबद्दल क्षमस्व. आता आपण श्री. मंदार लवाटे यांच्याकडून मोडी लिपीचे स्वर शिकुयात. खालील व्हिडिओवरुन आपण मोडी स्वर शिकू शकता

संपूर्ण व्यंजने आणि स्वर शिकण्यासाठी

https://www.youtube.com/channel/UCBA_F-UIqMsp__bd2DLE_Tg

Friday, September 23, 2016

पुण्यात मोडी प्रशिक्षण वर्ग

 आपण या ब्लाॅगद्वारे मोडीचे प्रशिक्षण घेण्याचा प्रयत्न करतोच आहोत. त्यासाठी युट्यूबचीही मदत घेतो आहोत. पुणे आणि परिसरात राहणाऱ्यांसाठी भारत इतिहास संशोधक मंडळातर्फे मोडी लिपी शिकण्याची संधी आली आहे.  सदाशिव पेठेत भारत इतिहास संशोधक मंडळात 30 सप्टेंबर ते 18 ऑक्टोबर या दरम्यान संध्याकाळी 6.30 ते 7.30 या वेळात हे वर्ग असतील.  मोडी तज्ज्ञ श्री. मंदार लवाटे हे मोडी लिपी शिकविणार आहेत. प्रशिक्षण पूर्ण केलेल्यांना मंडळाच्या वतीने प्रमाणपत्रही दिले जाणार आहे.
मोडी लिपी प्रशिक्षणासाठी संपर्क  भारत इतिहास संशोधक मंडळ फोन- 020-24472581 वेळ सकाळी 8 ते 11, दुपारी 4 ते रात्री 8 (गुरुवारी सुट्टी)

Monday, July 25, 2016

मोडी सोपे शब्द भाग 2

श्री
मोडी लिपीचे सोपे शब्द आपण शिकायला सुरुवात केली आहे. या आधीच्या पोस्टमध्ये दोन अक्षरी शब्द दिले होते. आता तीन अक्षरी शब्द सरावासाठी देत आहे.
ही फाईल खालील लिंकवरुन डाऊनलोड करुन घेता येईल.
https://drive.google.com/file/d/0Bxla3B7ilu_ZX1B3Z3poVk8xYWs/view?usp=sharing

Sunday, July 24, 2016

पैठणी आता चक्क पुण्यात - Paithani Weaving Started in Pune


पैठणी ही महिलांच्या वस्त्रांची महाराणी. पैठण, येवला ही पैठणी उत्पादनाची पारंपरिक ठिकाणं. पण आता या पैठणीचं उत्पादन चक्क पुण्यात सुरु झालंय. पुण्याच्या एका हरहुन्नरी उद्योजिकेने गजबजलेल्या लक्ष्मी रस्त्यावरील एका इमारतीत चक्क दोन हातमाग उभे करुन पैठणी विणून देण्याचा व्यवसाय सुरु केलाय. युट्यूब चॅनेलच्या माध्यमातून मोडी लिपी शिकवितानाच मी आणि मंदार लवाटे आपणाला मराठी संस्कृती, इतिहास, परंपरा यांचाही परिचय करुन देणार आहोत.......

Saturday, July 23, 2016

सरावासाठी सोपी अक्षरे

श्री
मोडी लिपीच्या व्यंजनांची बाराखडी शिकून झाल्यानंतर स्वर शिकण्यापूर्वी तुम्हाला आधी झालेल्या बाराखडीचा सराव करता यावा यासाठी काही सोपी अक्षरे डाऊनलोड फाईलमध्ये दिली आहेत. मोडी बाराखडीच्या सरावाचे व्हिडिअो आणि यापूर्वीच्या पोस्टमध्ये दिलेली संपूर्ण बाराखडी यांचा आधार घेऊन आपण ही अक्षरे वाचण्याचा सराव करा. त्यामुळे मोडी अक्षरे कशी दिसतात हे तुम्हाला समजेल.
ही फाईल खालील लिंकवरुन डाऊनलोड करुन घेता येईल
https://drive.google.com/file/d/0Bxla3B7ilu_ZZDhEbFNHLXdwZUk/view?usp=sharing

प्रशिक्षणाचे सर्व व्हिडिओ पाहण्यासाठी -
 https://www.youtube.com/channel/UCBA_F-UIqMsp__bd2DLE_Tg

या युट्यूब लिंकवर क्लिक करा 

Monday, July 18, 2016

मोडी लिपी बाराखडी संपूर्ण

श्री
मोडी लिपीची क ते ज्ञ या अक्षरांची बाराखडी  या ब्लाॅगद्वारे आणि युट्यूबच्या पाठांद्वारे शिकवण्याचा आम्ही प्रयत्न करत आहोत. मोडीची बाराखडी आतापर्यंत तुकड्यातुकड्यांमध्ये आपणाला डाऊनलोड करण्यासाठी उपलब्ध करुन दिली आहेच. संपूर्ण बाराखडी आपल्या संग्रही असावी यासाठी ही बाराखडी आता डाऊनलोड करण्यासाठी खालील लिंकवर दिली आहे. आपले प्रशिक्षण श्री. मंदार लवाटे यांनी पुण्याचे एक चित्रकार-कलावंत श्री. ओंकार इनामदार यांच्याकडून ही सुबक बाराखडी खास आपल्यासाठी काढून घेतली आहे. ही बाराखडी समोर ठेऊन आपल्याला मोडी अक्षरांचा सराव करता येईल.
https://drive.google.com/file/d/0Bxla3B7ilu_ZQm5CQ2J0WGJPUlE/view?usp=sharing

या मोडी अक्षरांची वळणे कशी आहेत हे मंदार लवाटे युट्यूबच्या माध्यमातून शिकवत आहेत. त्यासाठी खालील लिंकवर जाऊन आमच्या आॅनलाईन प्रशिक्षण वर्गाला जरुर भेट द्या.

https://www.youtube.com/user/amitsg1

मोडी स्वर आणि मोडी लिपीतली समान दिसणारी अक्षरे याचा पाठ आम्ही युट्युबर लवकरच अपलोड करत आहोत.  त्यासाठी या ब्लाॅगला आणि युट्यूबवरच्या प्रशिक्षण वर्गाला आवर्जून भेट द्या. आपल्या प्रतिक्रीयाही आम्हाला हव्या आहेत. त्याही खालील ई-मेलवर जरुर पाठवा
gamits@gmail.com

Wednesday, July 13, 2016

मोडी लिपी प्रशिक्षण भाग - 8 - बाराखडी स ते ज्ञ


श्री
मोडी लिपीच्या व्यंजनांचा शेवटचा टप्पा आता आपण पाहणार आहोत. मोडी तज्ज्ञ श्री. मंदार लवाटे या भागात आपल्याला स, ह, ळ, क्ष आणि ज्ञ ही व्यंजने शिकविणार आहेत. या आधीच्या भागात दिलेल्या व्यंजनांचा सराव आपण करत असालच. या भागामुळे आता सर्व व्यंजने पूर्ण होतील. पुढील भागात आपण सारखी अक्षरे आणि स्वर शिकणार आहोत. त्यानंतर जोडाक्षरेही शिकू. स त ज्ञ ही बाराखडी खालील लिंकवरुन आपण डाऊनलोड करु शकाल

स ते ज्ञ ही मोडी लिपी व्यंजने कशी लिहिली जातात हे खालील व्हिडिओवरुन आपण शिकू शकता

या प्रशिक्षणाचे सर्व व्हिडिओ आपल्याला खालील लिंकवर मिळतील
https://www.youtube.com/user/amitsg1

Monday, July 11, 2016

मोडी लिपी प्रशिक्षण भाग- 7- बाराखडी य ते ष


श्री
मोडी लिपीच्या बाराखडीचा पुढचा भाग युट्यूबवर अपलोड केला आहे. या भागात मोडी तज्ज्ञ श्री. मंदार लवाटे आपल्याला य, र, ल,व, श आणि ष या अक्षरांची बाराखडी शिकवतील. यापैकी श आणि ष या दोन अक्षरांच्या मोडी बाराखडीत आणि मराठी बाळबोधच्या बाराखडीत फारसा फरक नाही. ही बाराखडी आपल्याला खालील लिंकवरुन डाऊनलोड करता येईल
https://drive.google.com/file/d/0Bxla3B7ilu_ZamZKWVFVcUVVdzA/view?usp=sharing

या बाराखडीचे व्हिडिओ प्रशिक्षण -


मोडी प्रशिक्षणाचे सर्व व्हिडिओ आपल्याला खालील लिंकवर मिळतील -
https://www.youtube.com/user/amitsg1

Saturday, July 9, 2016

मोडी लिपी प्रशिक्षण भाग - 6 - बाराखडी प ते म


श्री
मोडी लिपीच्या बाराखडीच्या अंतीम टप्प्यांपर्यंत आपण हळूहळू येतोय. त, थ, द, ध, न या नंतरची अक्षरे आहेत प, फ, ब, भ, म. ही अक्षरे मोडी लिपीत कशी लिहिली जातात ये वरील चित्रावरुन आपल्याला समजेल. आता खालील व्हिडिओ आपल्याला या अक्षरांची बाराखडी शिकवेल.


प, फ, ब, भ, म या अक्षरांची बाराखडी सरावासाठी खालील लिंकवरुन डाऊनलोड करुन घ्या
https://drive.google.com/file/d/0Bxla3B7ilu_ZT0RXVnYtMlE4Qmc/view?usp=sharing

मोडी लिपी प्रशिक्षणाचे सर्व व्हिडिओ आपल्याला इथे पाहता येतील -
https://www.youtube.com/user/amitsg1

कृपया या उपक्रमाविषयीच्या आपल्या प्रतिक्रिया जाणून घेण्यासाठी आम्ही उत्सुक आहोत. आपल्या प्रतिक्रिया खालील ई-मेलवर पाठवल्यास आम्ही उपकृत राहू
मंदार लवाटे -
lawate@gmail.com

अमित गोळवलकर -
gamits@gmail.com 

Wednesday, July 6, 2016

मोडी लिपी प्रशिक्षण भाग - 5 - बाराखडी त ते न


मोडी लिपीच्या बाराखडीतला पुढचा भाग आहे ते . यापैकी त ची बाराखडी ही बरीचशी बाळबोध किंवा देवनागरी सारखी असली तरी त चा उकार मात्र वेगळा आहे. आधी शिकवलेली क ते ण पर्यंतच्या बाराखडीचा सराव तुम्ही करतच असाल. बाराखडीचा सराव जितका जास्त कराल तशी मोडी लिपी शिकणे तुम्हाला सोपे जाईल. दिवसातून किमान पाच वेळा बाराखडी गिरवण्याचा सराव करा.
त थ द ध आणि  ची बाराखडी डाऊनलोड करण्यासाठी खालील लिंक क्लिक करा- 

त ते न ची ही नवी बाराखडी मोडी लिपी तज्ज्ञ श्री. मंदार लवाटे 
खालील व्हिडिओद्वारे शिकवित आहेत 


या प्रशिक्षण मालिकेतले सर्व व्हिडिओ पाहण्यासाठी खालील लिंक क्लिक करा - https://www.youtube.com/user/amitsg1

Friday, July 1, 2016

मोडी लिपी प्रशिक्षण भाग- 4- बाराखडी ट ते ण


श्री
क ते ञ पर्यंतची बाराखडी आधीच्या दोन भागात आपण पाहिली. आता पाहू ट ते ण ही बाराखडी. यापैकी ड, ढ आणि ण या मराठी अक्षरांमध्ये आणि मोडी अक्षरांमध्ये फारसा फरक नाही. जो अगदी थोडा फरक आहे तो आपले प्रशिक्षक श्री. मंदार लवाटे हे या व्हिडिओमध्ये स्पष्ट करतीलच.

ट ते ण ही बाराखडी शिकण्यासाठी खालील लिंकवर क्लिक करा-


या संपूर्ण प्रशिक्षणाचे व्हिडिओ पाहण्य़ासाठी या लिंकवर क्लिक करा-
https://www.youtube.com/watch?v=JYhMyUNqsFQ&list=PLCMSpB6v_YetSEcc3QTVZheNinIJa3iBB

ड ते ण ही बाराखडी डाऊनलोड करण्यासाठी खालील लिंक उपयोगी पडेल-
https://drive.google.com/file/d/0Bxla3B7ilu_ZeE5lUWo0alJNVVU/view?usp=sharing

आपणा सर्वांना नम्र विनंती. वरच्या लिंक आपापल्या फेसबुक, ट्विटर, ई-मेलवरुन जास्तीत जास्त मराठी बांधवांपर्यंत शेअर करा. अधिकाधिक लोकांनी मोडी लिपी शिकावी हीच आमची इच्छा आहे. 


Wednesday, June 29, 2016

मोडी लिपी प्रशिक्षण भाग - 3- बाराखडी च ते ञ



श्री
धीच्या भागात आपण मोडी लिपीची क ते ङ या अक्षरांची बाराखडी शिकलो. आता या भागात आपण ते या अक्षरांची बाराखडी शिकणार आहोत. मोडी लिपीमध्ये लिहिलेल्या कागदपत्रांमध्ये हे अक्षर दिसत नाही. त्यामुळे या अक्षराच्या बाराखडीचा सराव करण्याची गरज नाही. केवळ मराठी वर्णमालेचा एक भाग म्हणून या पाठात या अक्षराची बाराखडी दिली आहे. ही बाराखडी आपल्याला खालील लिंकवरुन डाऊनलोड करुन घेता येईल.
https://drive.google.com/file/d/0Bxla3B7ilu_ZYmZfeWxqbUdfY2s/view?usp=sharing
आधीच्या पाठात दिलेल्या क ते ग या बाराखडीचा सराव सुरु ठेवा. रोज किमान पाच वेळा ही बाराखडी लिहिलीत तर ती लवकर आत्मसात होईल. चला तर मग आता शिकूया बाराखडीचा पुढचा भाग च ते ञ -


प्रशिक्षणाचे सर्व व्हिडिओ खालील लिंकवर पाहता येतील -
https://www.youtube.com/watch?v=JYhMyUNqsFQ&list=PLCMSpB6v_YetSEcc3QTVZheNinIJa3iBB

Monday, June 27, 2016

मोडी लिपी प्रशिक्षण भाग - 2 - बाराखडी क ते ङ





श्री
मोडी लिपीची माहिती श्री. मंदार लवाटे यांच्याकडून घेतल्यानंतर आता आपण थेट मोडी बाराखडी शिकण्यास सुरुवात करत आहोत. या भागात आम्ही आपल्याला क ते ङ या अक्षरांची बाराखडी शिकवणार आहोत. यापैकी हे अक्षर मोडी लिपीमध्ये येत नाही. त्यामुळे क, ख, ग, घ ही चार अक्षरे श्री. लवाटे आपणास शिकवतील. त्यासाठी खालील लिंकवर क्लिक करा.
https://youtu.be/KU7oBcb9TLw

क ते ङ ही अक्षरे पाहून गिरवणे सोपे जावे म्हणून या चार अक्षरांची बाराखडी डाऊनलोड करण्याचीही सोय आम्ही केली आहे. ही सुबक बाराखडी गिरवली आहे पुण्याचे श्री.ओंकार इनामदार यांनी.  ही बाराखडी तुम्हाला खालील लिंकवरुन डाऊनलोड करता येईल -
https://drive.google.com/file/d/0Bxla3B7ilu_Zc2VKbGU4QnRyYkk/view?usp=sharing

प्रशिक्षणाचे सर्व व्हिडिओ पाहण्यासाठी -
https://www.youtube.com/watch?v=JYhMyUNqsFQ&list=PLCMSpB6v_YetSEcc3QTVZheNinIJa3iBB

Saturday, June 25, 2016

मोडी लिपी प्रशिक्षण- भाग 1

श्री

मोडी लिपी शिकण्याच्या प्रक्रियेतल्या पुढच्या टप्प्यावर आपण जात आहोत. आधी सांगितल्यानुसार आता हे प्रशिक्षण कोण देणार हे स्पष्ट करतो. पुण्यातले इतिहासाचे अभ्यासक आणि मोडीचे तज्ज्ञ श्री. मंदार लवाटे आपणास मोडी लिपी शिकवणार आहेत. श्री. लवाटे दशकाहून अधिक वर्षे मोडी लिपीचा अभ्यास करत आहेत. पुण्याच्या भारत इतिहास संशोधक मंडळात श्री. लवाटे मोडी कागदांचा अभ्यास करतात. पुण्याचा इतिहास,  पुण्याच्या गणेशोत्सवाचा इतिहास याचा श्री. लवाटे यांचा मोठा अभ्यास आहे. आता खालील व्हिडिओमध्ये आपण श्री. मंदार लवाटे यांच्याकडून मोडी लिपीची माहिती, ती शिकण्याचे महत्त्व जाणून घेणार आहोत....
प्रशिक्षणाचा व्हिडिओ पाहण्यासाठी खालील लिंकवर क्लिक करा- 


प्रशिक्षणाचे सर्व व्हिडिओ  पाहण्यासाठी -
https://www.youtube.com/user/amitsg1



मंदार लवाटे, मोडी तज्ज्ञ
श्री. मंदार लवाटे १९९९ पासून भारत इतिहास संशोधक मंडळ येथे मोडी कागदपत्रांवर संशोधन करीत आहेत. श्री. लवाटे यांनी २००३ साली महाराष्ट्र शासनाच्या वर्गात मोडीचे शिक्षण घेतले. पुढे ज्येष्ठ इतिहासकार गजानन मेहेंदळे यांनी त्यांना मोडीतील खाचाखोचा व उर्दू  शिकविले .२००८, मे  पासून भारत इतिहास संशोधक मंडळ येथे ी. लवाटे यांनी मोडीचे अध्यापन वर्ग सुरु केले. त्यांनी आता पर्यंत मोडी लिपीचे ३७ वर्ग(batches) घेतले आहेत. महाराष्ट्र पुराभिलेखागर पुणे ( पेशवे दफ्तर ) व भारत इतिहास संशोधक मंडळ येथील अनेक अप्रकाशित कागद त्यांनी उजेडात आणले.  दैनिक सकाळ, महाराष्ट्र टाइम्स आदी वृत्तपत्रात २००० सालापासून आजपर्यंत इतिहास, संस्कृती या विषयावरचे ४०० हून अधिक लेख प्रसिद्ध झाले आहेत. श्री. लवाटे यांनी लिहिलेली पुण्यातील गणपती मंदिर, पुणे कृष्णधवल ,पुण्यातील गणेश विसर्जन-उत्सव १२१ वर्षाचा, सोपी मोडी पत्रे ही पुस्तकं प्रसिद्ध झाली आहेत. श्री. लवाटे यांचा स्वतःचा व्यवसाय आहे. हा व्यवसाय सांभाळून उर्वरित वेळ ते इतिहासाचे संशोधन आणि मोडी लिपीच्या प्रसाराचे कार्य करतात.

Wednesday, June 22, 2016

मोडी वर्णमाला

मोडी शिकण्यासाठी मराठी बाराखडी आपण पाहिली. या पोस्टमध्ये मोडीची वर्णमाला देत आहोत. येत्या दोन दिवसांत आमचा मोडी अभ्यासक्रमाचा पहिला व्हिडिओ अपलोड करु. पहिल्या भागात आमचे प्रशिक्षक मोडी लिपीविषयी माहिती देतील. दुसऱ्या व्हिडिओपासून आपण प्रत्यक्ष बाराखडी गिरवायला शिकू. मोडी बाराखडीतले प्रत्येक अक्षर कसे लिहायचे, त्या अक्षरांचे वळण कसे असते याची माहिती आपणास या व्हिडिओद्वारे मिळेल. या व्हिडिओबरोबरच शिकवलेल्या अक्षरांसाठी कित्ता देण्याचाही आमचा प्रयत्न आहे. आपण देत असलेल्या प्रतिसादाबद्दल मनापासून आभारी आहोत.
ही वर्णमाला या क्रमाने आहे-

क ख ग घ ङ
च छ ज झ ञ
ट  ठ ड ढ ण
त थ द ध न
प फ ब भ म
य र ल व
श ष स ह ळ क्ष ज्ञ
अ आ इ ई उ ऊ ए ऐ ओ औ अं अः

 मोडी वर्णमाला pdf download-
https://drive.google.com/file/d/0Bxla3B7ilu_ZVFE1ZW1SN0VTVDQ/view?usp=sharing

प्रशिक्षणाचे सर्व व्हिडिओ पाहण्यासाठी-
https://www.youtube.com/watch?v=JYhMyUNqsFQ&list=PLCMSpB6v_YetSEcc3QTVZheNinIJa3iBB 

Monday, June 20, 2016

मराठी बाराखडी



मोडी शिकण्यासाठी प्रथम मराठी बाराखडी नीट माहिती असणे आवश्यक आहे.  कारण मोडी ही मराठीचीच लिपी आहे. शालेय जीवनात एकदा बाराखडी शिकलो की मग तिचा आणि आपला थेट संबंध रहात नाही. हे विधान सर्वसाधारण नसले तरीही अऩेकांना मराठीची बाराखडी येत नाही, किंवा कुठल्या क्रमाने अक्षरे येतात हे सांगता येत नाही. त्यामुळे मोडी लिपीची बाराखडी देण्याच्या अगोदरचे एक पाऊल म्हणजे मराठी बाराखडी डोळ्यांसमोर आणणे. मोडी बाराखडी देण्यापूर्वी आम्ही आपणासाठी मराठी बाराखडी देत आहोत.आम्ही मोडी बाराखडी दिली की मग मराठी बाराखडी समोर ठेऊन मोडी बाराखडी लिहिण्याचा सराव करता येईल.
व्यंजने
क का कि की कु कू के कै को कौ कं कः
ख खा खि खी खु खू खे खै खो खौ खं खः
ग गा गि गी गु गू गे गै गो गौ गं गः
घ घा घि घी घु घू घे घै घो घौ घं घः
ङ ङा ङि ङी ङु ङू ङे ङै ङो ङौ ङं ङः
च चा चि ची चु चू चे चै चो चौ चं चः
छ छा छि छी छु छू छे छै छो छौ छं छः
ज जा जि जी जु जू जे जै जो जौ जं जः
ञ ञा ञि ञी ञु ञू ञे ञै ञो ञौ ञं ञः
ट टा टि टी टु टू टे टै टो टौ टं टः
ठ ठा ठि ठी ठु ठे ठै ठो ठौ ठं ठः
ड डा डि डी डु डू डे डै डो डौ डं डः
ढ ढा ढि ढी ढु ढू ढे ढै ढो ढौ ढं ढः
ण णा णि णी णु णू णे णै णो णौ णं णः
त ता ति ती तु तू ते तै तो तौ तं तः
थ था थि थी थु थू थे थै थो थौ थं थः
द दा दि दी दु दू दे दै दो दौ दं दः
ध धा धि धी धु धू धे धै धो धौ धं धः
न ना नि नी नु नू ने नै नो नौ नं नः
प पा पि पी पु पू पे पै पो पौ पं पः
फ फा फि फी फु फू फे फै फो फौ फं फः
ब बा बि बी बु बू बे बै बो बौ बं बः
भ भा भि भी भु भू भे भै भो भौ भं भः
म मा मि मी मु मू मे मै मो मौ मं मः
य या यि यी यु यू ये यै यो यौ यं यः
र रा रि री रु रू रे रै रो रौ रं रः
ल ला लि ली लु लू ले लै लो लौ लं लः
व वा वि वी वु वू वे वै वो वौ वं वः
  शा  शि  शी  शु  शू  शे  शै  शो  शौ  शं  शः
  षा  षि  षी  षु  षू  षे  षै  षो  षौ  षं  षः 
  सा  सि  सी  सु  सू  से  सै  सो  सौ  सं  सः
  हा  हि  ही  हु  हू  हे  है  हो  हौ  हं  हः
  ळा  ळि  ळी  ळु  ळू  ळे  ळै  ळो  ळौ  ळं  ळः
क्ष  क्षा  क्षि  क्षी  क्षु  क्षू  क्षे  क्षै  क्षो  क्षौ  क्षं  क्षः
ज्ञ  ज्ञा  ज्ञि  ज्ञी  ज्ञु  ज्ञू  ज्ञे  ज्ञै  ज्ञो  ज्ञौ  ज्ञं  ज्ञः
स्वर
अ आ इ ई उ ऊ ए ऐ ओ औ अं अः
या व्यतिरिक्त ऋ आणि लृ ही दोन व्यंजनेही असतात. पण मोडी लिपीत याचा वापर होत नाही.
      ङ व ञ ही दोन व्यंजनेही मोडी लिखाणात आढळत नाहीत
बाराखडी पीडीएफ डाऊनलोड-
https://drive.google.com/file/d/0Bxla3B7ilu_ZMFdBQWRrYmhVMk0/view?usp=sharing
प्रशिक्षणाचे सर्व व्हिडिओ पाहण्यासाठी -
https://www.youtube.com/watch?v=JYhMyUNqsFQ&list=PLCMSpB6v_YetSEcc3QTVZheNinIJa3iBB 

Saturday, June 18, 2016

मोडी का शिकायची?

वापरात नसलेल्या मोडी लिपीचा अभ्यास आज का करायचा किंवा आज ही लिपी का शिकायची असा प्रश्न कदाचित कुणाला पडेलही. पण आजच्या महाराष्ट्राच्या इतिहासाची सुुवर्णपाने याच मोडी लिपीत लिहीली आहेत हे प्रथम लक्षात ठेवले पाहिजे. 12 व्या शतकापासून सुरु झालेली मोडी लिपी 1950 पर्यंत व्यवहारात होती. नंतर उरले ते मोडी दस्तऐवज. शिवशाहीतल्या आणि पेशवेकाळातल्या कागदपत्रांपैकी बहुसंख्य कागद हे याच मोडी लिपीत लिहिलेले आहेत. नाना फडणवीसांच्या काळात तर सुरेख मोडी अक्षर असलेल्यांना खास दफ्तरात नोकरी दिली जात असे. आजहीू मोडी वाचू शकणाऱ्यांना त्यातून अर्थार्जनाची संधी मिळू शकते.

आज या साऱ्या कागदपत्रांचा खजिना विविध संस्था, सरकारी कचेऱ्यांमध्ये रुमालांमध्ये बंद आहे. हा खजिना मोडी लिपी वाचू शकणाऱ्यांची प्रतिक्षा करतो आहे. मोडी लिपी का शिकायची यासाठी उदाहरणादाखल काही लिंक्स खाली देत आहे. त्या जरुर वाचाव्यात ही विनंती.
(सोमवारी याच ब्लाॅगवर मराठी बाराखडी देत आहोत. मोडी शिकण्यापूर्वी मराठी बाराखडी जाणणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. शालेय शिक्षणानंतर अनेकजण बाराखडी विसरलेले असतात असा अऩुभव आहे. त्यामुळे या निमित्ताने या बाराखडीची उजळणीही होईल)

कृपया खालील लिंक्स जरुर पहा

www.esakal.com/esakal/20100517/5177515027846289957.htm

www.esakal.com/Tiny.aspx?K=W8C2K
मोडी प्रशिक्षणाचे सर्व व्हिडिओ पाहण्यासाठी -
https://www.youtube.com/watch?v=JYhMyUNqsFQ&list=PLCMSpB6v_YetSEcc3QTVZheNinIJa3iBB

Friday, June 17, 2016

इतिहास मोडी लिपीचा भाग- 2




श्री
पहिल्या भागात आपण मोडी लिपीचा संक्षिप्त इतिहास वाचला. आता त्या विषयी आणखी काही....

आधी नमूद केल्याप्रमाणे देवनागरीची लघुलिपी म्हणजे मोडी होय. यादव राज्याचे पंतप्रधान हेमाद्री तथा हेमाडपंथ यांनी या लिपीचा शोध लावला हे बहुश्रुत आहे. पण मोडीच्या उगमाबाबत आणखीही काही मतप्रवाह आहेत. मोडी ही शिकस्ता या फारशी लिपीवरून अस्तित्वात आल्याचा दुसरा मतप्रवाह आहे. 10 व्या शतकात अरबी नस्तलिक मधून शिकस्ता लिपी जन्माला आली. शिकस्ता म्हणजे मोडकी नस्तलीक. त्यामुळे मोडीच्या उगमाचा शिकस्ताशी संबंध नाही असे काही अभ्यासक मानतात. मोडी लिपी श्रीलंकेहून आली असावी असाही एक समज आहे. पण महादेवराव किवा रामदेवराव यादवांच्या काळात त्यांच्या राज्याचा श्रीलंकेशी संबंध आला नव्हता त्यामुळे ही लिपी श्रीलंकेहून आली नाही, असेही सांगितले जाते. 

मोडीच्या शिवपूर्व, शिवकाल, पेशवेकाल व आंग्लकाल या या चारही काळांमध्ये मोडी लिपीची वळणे बदलत गेल्याचे दिसते. शिवपूर्व काळात मोडी अक्षरे एकमेकांच्या अगदी जवळ आणि उभी लिहिली जात. शिवकाळापासून पुढे पेशवेकाळापर्यंत मोडी अधिक सुंदर बनत गेली. त्यावेळी बोरू किंवा टाकाने मोडी लिहिली जाई. पण ब्रिटिशांनी लिखाणासाठी नीबचा वापर सुरु केला. त्यामुळे बोरूने लिहिल्या जाणाऱ्या अक्षरांना असणारी जाडी किंवा रुंदी नीबच्या अक्षरांना येईनाशी झाली. परिणामी ब्रिटिशकालीन मोडी वाचण्यासाठी अधिक किचकट बनली. 

मोडीचा उगम हा जलद लेखनाच्या गरजेतून झाला. बाळबोध लिहितांना काना, मात्रा, वेलांटया, दिर्घ हया करीता खूप वेळ लागतो व लिहिण्याचा वेळ वाढतो म्हणून वेळ वाचविण्याकरिता लिपीची निर्मिती झाली. कागदावर सरळ रेष काढून हात कमीत कमी वेळा उचलून जलद गतीने लिहीण्याची पध्दत हया लिपीने निर्माण केली. त्याकाळी फोटोकाॅपिंग किंवा झेराॅक्स यंत्रे नव्हती. त्यामुळे कागदांच्या नकला करणे अवघड होते. मोडीच्या उगमामुळे कागदांच्या नकलाही जलद होऊ लागल्या.
हा झाला मोडीचा संक्षिप्त इतिहास. 

आता मोडी लिपीची काही वैशिष्ट्ये
-   - मोडीमध्ये मराठीची 48 अक्षरे असतात. त्यात 36 व्यंजने आणि 12 स्वर असतात
-   - मोडी लिहिताना ऱ्हस्व दीर्घ असा भेद नसतो
  - बऱ्याच मोडी अक्षरांचे उकार हे अक्षराच्या पुढे जोडलेले असतात
-   - मोडी लिहिताना कागदावर एक सरळ रेष आखून त्या रेषेवर मजकूर लिहिला जातो
-   - देवनागरी किंवा बाळबोध लिपीमध्ये अक्षरांच्या संचातून शब्द बनतात. प्रत्येक शब्दानंतर थोडी जागा सोडून पुढचा शब्द लिहिला जातो. मोडीमध्ये मात्र अक्षरसंच नसतात. लिखाण अक्षरांना अक्षरे जोडत सलग केले जाते.
-   - मूळ कागदपत्रांमध्ये जोडाक्षरे काही वेळा बाळबोध मध्ये लिहिल्याचे दिसते
 -  - मोडी लिखाणात प्रश्चचिन्ह, पूर्णविराम, उद्गारवाचक चिन्हे दिसत नाहीत
-   - मोडी लिखाणात शब्द हे सलग लिहिले जातात. त्यामुळे एखाद्या ओळीच्या शेवटी शब्द पूर्ण मावत -नसेल तर जेवढी मावतात तेवढी अक्षरे लिहून शब्दातले पुढचे अक्षर पुढच्या ओळीत लिहिले जाते.

पुढच्या भागात : मोडी जाणणे हाक इतिहासाची

ता. क. मोडी लिपी प्रत्यक्ष कधी शिकवणार असा प्रश्न अनेकांच्या मनात येत असेल याची आम्हाला जाणीव आहे. येत्या एक दोन दिवसांमध्येच आम्ही मोडीची बाराखडी आपणास उपलब्ध करुन देऊ. बाराखडी स्पष्ट समजावी यासाठी सुलेखन तज्ज्ञाकडून (Calligrapher) आरेखन करण्याचे काम सुरु आहे.
मित्रांनो, एक विनंती. या पोस्ट जास्तीत जास्त शेअर करा. आपले अनेक मित्र-मैत्रिणी याची वाट पहात असतील.
प्रशिक्षणाचे सर्व व्हिडिओ पाहण्यासाठी-
https://www.youtube.com/watch?v=JYhMyUNqsFQ&list=PLCMSpB6v_YetSEcc3QTVZheNinIJa3iBB